Po vazhdojmė kapitullin me tema nga gramatika e gjuhės shqipe, kėsaj radhe me shenjat e pikėsimit, tė cilat poashtu janė njė nder gabimet mė tė shpeshta tė shumica e anetarėve tė faqės sonė.
Eshtė gabim tė shkruhet "fjala njė hapsirė shenja e pikėsimit njė hapsirė fjala pasuese", si p.sh. NEWBALLKAN
, ėshtė
. Duhet tė jetė "fjala shenja e pikėsimit njė hapsirė fjala pasuese", pra NEWBALLKAN
, ėshtė
". Presja dhe tė gjtiha shenjat tjera tė pikėsimit DUHET ti ngjiten fjalės sė fundit. Pra rregull shumė e thjesht!
Shenjat kryesore tė pikėsimit janė: pika ».«, pikėpyetja »?«, pikėēuditja »!«, tri pikat »
«, presja »,«, pikėpresja »;«, dy pikat »:«, thonjėzat » «, viza lidhėse »-«.
Pika, pikėpyetja, pikėēuditėsja, dhe tri pikat pėrdoren nė fund tė fjalisė pėr tė shėnuar pushimin qė ndan dy fjali nė gjuhėn e folur.
Pika shėnon intonacionin zbritės qė shoqėron zakonisht fundin e fjalisė dėftore: Gazmendi erdhi vonė nė shtėpi.
Pikėpyetja shėnon gafikisht intonacionin ngjitės qė karakterizon pyetjen gjatė tė folurit: Nga na vjen o djalė?
Pikėēuditja shėnon grafikisht intonacionin ngjitės dhe intensitetin e veēantė qė karakterizon shprehjen e njė emocioni (njė e papritur, kundėrshtim, zemėrim, gėzim): Merre lahutėn dhe na kėndo njė kėngė trimash!
Tri pikat tregojnė qė fjalia pėrmban njė nėntext ose qė mbetet e pambaruar: Komandanti i urdhėroi ushtarėt tė dilnin roje se shejtani besė s'ka
Presja, pikėpresja, kllapat pėrdoren brenda fjalisė. Presja shėnon grafikisht njė pushim tė shkurtėr brenda fjalisė. Ajo shėrben pėr tė vėnė nė dukje:
njė fjalė a njė grup fjalėsh nė rolin e njė gjymtyre tė veēuar: Artani, djali mė i madh, punonte nė tregėti
njė fjalė a njė grup fjalėsh nė rolin e njė gjymtyre homogjene: Skėnderbeu mishėronte vetitė mė pozititve tė popullit: urtėsinė, menēurinė e trimėrinė.
fjalėt e togjet e fjalėve tė ndėrmjetme: Agimi, pėr ēudi, nuk shkoi larg.
pjesėt e njė fjalie tė pėrbėrė: Sanēoja, pasi rregulloi kafshėt, shkoi aty ku zienin ca copa mishi mbi zjarr.
Pikėpresja
Pikėpresja shėnon grafikisht njė pushim mė tė gjatė se presja. Ajo ndan nė pėrgjithėsi pjesė tė ndryshme tė pavarura tė njė fjalie tė pėrbėrė:
Ata qė mė donin, erdhėn; ata qė s'mė donin, nuk erdhėn.
Dy pikat
Dy pikat shėnojnė njė pushim qė zgjat pothuajse sa pikėpresja, por ndryshe prej saj dy pikat kanė njė vlerė, lajmėrojnė njė shpjegim, njė varg shembujsh etj. Ishte paralizuar; nuk lėvizte dot asgjė: as duart, as kėmbėt. Disa pemė p.sh.: portokallat, limonat, mandarinat i pjekin frutat nė dimėr.
Kllapat
Kllapatshėnojnė njė pushim tė shkurtėr si presja e shėrbejnė pėr tė dalluar, shquar dhe veēuar njė grup fjalėsh qė shprehin njė sqarim ose njė mendim tė ndėrshtėnė: Te fusha e kuqe (ajo quhej keshtu, se nė mes tė saj njė shkėmb i kuq). Dritėn e priste Agimi.
Thojėzat dhe vizat
Thonjėzat dhe viza shėrbejnė pėr tė rrethuar fjalėt e njė ose mė shumė bashkėbiseduesve nė njė ligjėratė tė drejtė. "Zemra e prindit nuk gėnjehet aq kollaj", - tha plaku.
Thojėzat shėrbejnė gjithashtu pėr tė shėnuar emertimet e rrugėve, institucioneve, titujt e librave, revistave, gazetave etj.:
Banon nė rrugėn "Naim Frashėri".
Shumė mė rėndėsi pėr tė cekur nė kėtė rast ėshtė edhe njė gabim shumė i shpesht tė shumica e anetarėve tė faqės sonė, pra "fjala njė hapsirė shenja e pikėsimit njė hapsirė fjala pasuese", pra janė shumė tė shpeshta gabimit si Istogu , ėshtė
e duhet tė jetė Istogu, ėshtė
", pra presja dhe tė gjtiha shenjat tjera tė pikėsimit DUHET ti ngjiten fjalės sė fundit.
vazhdon ...
