Mallkimi vrasės i Enver Hoxhės
Shtėpi tė shkatėrruara, tė vdekur, qindra tė plagosur, frikė dhe ankth, dėm i pallogaritshėm monetar dhe njerėzor. Ky ėshtė bilanci mė i fundit i trashėgimisė qė la Enver Hoxha pėr vendin qė dhunoi pėr vite me radhė. 50 vjet diktaturė duket se nuk duan tė lėshojnė Shqipėrinė tė ecė, tė zhvillohet, por herė pas here ngre kokė dhe tregon pėr atė qė mund tė sjellė nė ēdo moment.
Mallkimi i Enver Hoxhės do tė zgjasė edhe mė tej pėr popullin e shumėvuajtur. Jo vetėm nė mendim, por dhe nė tragjedi tė tilla si shpėrthimi i depove tė ēmontimit tė armatimeve nė Gėrdec. Kėtė e dėshmoi dje shpėrthimi i rėndė shumė pranė zemrės sė Shqipėrisė. Tonelata armatimesh tė rėnda, tė grumbulluara pėr 50 vjet me radhė, kanė tronditur ēdo cep tė vendit dhe kanė alarmuar gjithė vendet e botės. Janė pikėrisht ato armatime, pėr tė cilat tė gjithė kanė menduar se do ti shėrbenin mbrojtjes sė atdheut nga armiqtė, armiq qė dje kanė treguar se janė miq. Tunele tė tėra kanė hapur shqiptarėt nė vite pėr ti mbushur me predha, bomba dhe armatime tė tjera. Tunele, qė tashmė janė kthyer nė rrezikun mė tė madh pėr kėdo qė jeton pranė tyre.
Pėr vite me radhė ėshtė tentuar nė ēarmatimin e diktaturės, por me njė dėm qė dje tregoi se ėshtė i pallogaritshėm. E ēuditėrisht, janė kėto armatime qė rrėnuan njė komb tė tėrė nė 50 vjet, qė dėshmojnė se sėrish do tė tkurrin mendjen e ēdo shqiptari.
Rreziku i parė foli nė vitin e rėndė 1997. Vit, kur si tė babėzitur pėr armė, tė gjithė iu turrėm tuneleve tė thella e tė ftohta, qė shpesh rėnkonin dhe nga dhimbjet e shqiptarėve qė punuan pėr ti hapur. Ishte pikėrisht ky vit, kur si tė ēmendur, nė ēdo cep tė vendit njerėzit futeshin nė tunele me qirinj tė ndezur, por pėr fat, viti i zi u mjaftua vetėm me piramidat e luftėn vrasėse ndaj njėri-tjetrit. Dhe sot mė vijnė nė mend fjalėt e ushtarakėve tė lartė: Vetėm njė tunel nė mes tė malit tė shpėrthejė dhe 10 fshatra zhduken nga faqja e dheut. E kjo nuk ndodhi atė vit, por duket se as nuk u largua. Diktatura nuk u mjaftua me ēnjerėzimin e shqiptarėve, por la pas njė trashėgimi tė frikshme. Kemi siguruar tri armė pėr ēdo shqiptar, mburrej dikur, nė vitet 1980, njė ish-funksionar i lartė i diktaturės.
Njė pjesė e mirė e njerėzve dhe dje u qa pėr diktatorin. U qa pėr faktin se asnjė tunel nuk shpėrtheu nė atė kohė. Por asnjė nuk kujtoi vuajtjen pėr ti prodhuar e pėr tė ruajtur bombėn qė jeton nė Shqipėri. E asnjė nuk kujtohet pėr pėrpjekjet titanike, mund tė themi, tė atyre punėtorėve qė me kokėn nė rrezik pėrpiqen tė ēmontojnė atė qė prodhoi makina e Enver Hoxhės.
Dje, me qindra tė plagosur e kush e di sa tė vdekur, kanė folur pėr tragjedinė qė la nė trashėgimi Enver Hoxha. E kėtė radhė nuk flasim pėr ata 300 mijė tė dėnuar politikė, e as pėr ata qė humbėn pronėn e tyre, por flasim pėr atė se ēfarė presim.
Ndonėse njė pjesė e mirė e tuneleve kanė mbetur tė boshatisura, nė ēdo cep tė vendit rrezikojmė tė kemi njė tjetėr bombė qė do tė sjellė njė tjetėr tragjedi. Vetėm pak muaj mė parė, i njėjti sinjal tregoi se sa me zor do tė shkulen rrėnjėt e komunizmit, atij sistemi qė nuk la asgjė pas por vetėm dhimbje. Dhe ne ende tė paktėn moralisht nuk e kemi dėnuar atė sistem.
